Caritas Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej

Komunikat Episkopatu z okazji 15 lecia wznowienia działalności Caritas

27 września 2005 - dodał XRK

W tym roku mija 15 lat od wznowienia w Polsce działalności kościelnej organizacji noszącej nazwę Caritas Polska. Powołano ją na nowo do istnienia w dniu 10 października 1990 roku, jako duszpasterską instytucję charytatywną Konferencji Episkopatu Polski.
Do podstawowych zadań Kościoła obok nauczania Ewangelii, uświęcania i budowania wspólnoty należy działalność charytatywna. Uczennice i uczniowie Chrystusa mają bowiem świadomość obowiązku wspomagania osób w potrzebie oraz cierpiących. Chrześcijańska działalność pomocowa przybierała różne formy organizacyjne. W XX stuleciu ukształtowały się przede wszystkim w Europie duże krajowe organizacje charytatywne noszące nazwę Caritas. Do nich dołączyła po II wojnie światowej na nowo Caritas Kościoła w Polsce.
Istniejąca po drugiej wojnie światowej kościelna Caritas została odebrana Kościołowi i zlikwidowana w 1950 roku. Kościół nie zrezygnował jednak z prowadzenia własnej działalności dobroczynnej. Była ona jednak ograniczona i realizowana przede wszystkim przy parafiach. Organizowano spontanicznie lub okresowo akcje i zbiórki, przede wszystkim żywności oraz pieniędzy. Wiele osób otrzymywało w ten sposób niezbędną pomoc.
Nieprzerwanie od 1945 roku organizowano Tygodnie Miłosierdzia, według programu przygotowanego przez komisję charytatywną episkopatu. Tegoroczny Tydzień Miłosierdzia "Eucharystia posłaniem do służby potrzebującym" jest już 61 z kolei.

Parafialne zespoły Caritas
Ważnym etapem na drodze do odrodzenia instytucjonalnej działalności dobroczynnej Kościoła było powołanie parafialnych zespołów charytatywnych (Instrukcja Episkopatu z 1986 roku). Powstały one w wielu parafiach w większości diecezji w Polsce. Na poziomie diecezjalnym Caritas Kościoła zaczęła odradzać się począwszy od 1989 roku.
Podstawową strukturą w działalności dobroczynnej są parafialne zespoły Caritas. Posiadają one możliwość właściwego rozeznania potrzeb ludzi danego środowiska. W parafii, zwłaszcza niezbyt dużej, ludzie znają się dość dobrze. Dlatego można dotrzeć do osób potrzebujących. Istotnym elementem posługi charytatywnej w parafii jest gotowość wsparcia materialnego, ale także wrażliwość na zaniedbania moralne oraz duchowe, którym zespół charytatywny może przeciwdziałać.
Parafialnymi zespołami Caritas kieruje najczęściej ksiądz proboszcz. Opierają one swoją działalność głównie na wolontariuszach, należących do wszystkich grup społecznych. Obecnie Caritas w Polsce wspomaga bezinteresownie ponad 60 000 osób. Parafialne Zespoły Caritas są wspólnotami, które formują w duchu chrześcijańskim postawy swych członków. Przede wszystkim budzą ludzką wrażliwość na potrzeby bliźniego, zarówno w Kościele, jak i w społeczeństwie. Wśród licznych zespołów, które prowadzi Caritas wyróżniają się szkolne i akademickie koła Caritas. Zrzeszają one młodzież i kształtują młode pokolenie w duchu pomocy bliźniemu.

Placówki Caritas w diecezji
Każda diecezja jest częścią Kościoła powszechnego. Do ważnych jej struktur należy Caritas diecezjalna. Koordynuje ona działalność charytatywną oraz prowadzi różnego rodzaju placówki pomocy. W Polsce Caritas diecezjalne zatrudniają około 4500 pracowników oraz prowadzą ponad 600 placówek. Są to między innymi: domy stałego i dziennego pobytu dla dzieci, młodzieży i osób starszych. Osobom niepełnosprawnym oferuje się specjalistyczne wsparcie w ośrodkach rehabilitacyjnych, w warsztatach terapii zajęciowej, środowiskowych domach pomocy, a także zakładach aktywizacji zawodowej. Caritas prowadzi również domy samotnej matki, domy dla ofiar przemocy oraz świetlice dla dzieci. W ramach działalności Caritas są prowadzone placówki medyczne umożliwiające troskę o chorych, niepełnosprawnych i starszych w ich domach. Dla chorych tworzy się też gabinety rehabilitacyjne, poradnie, apteki oraz hospicja. Z myślą o ludziach znajdujących się w skrajnym ubóstwie powstają schroniska, kuchnie i łaźnie. W wielu diecezjach Caritas prowadzi ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe i rekolekcyjne. Podczas wakacji Caritas organizuje kolonie, obozy charytatywne, turnusy rehabilitacyjne dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Są też organizowane kolonie dla dzieci polskich zza granicy. Należy podkreślić, iż Caritas współpracuje z organizacjami państwowymi i samorządami, korzystając także z ich środków. Rocznie Caritas w Polsce udziela pomocy w kraju wycenianej na ponad 200 milionów złotych. Obecnie funkcjonują 44 diecezjalne Caritas.

Caritas Polska
Na szczeblu ogólnopolskim posługę wobec potrzebujących pełni Caritas Polska, która jest duszpasterską instytucją charytatywną Episkopatu Polski. Koordynuje ona ogólnopolskie akcje i zbiórki charytatywne, organizowane okazjonalnie – z powodu kataklizmów - lub systematycznie, jak chociażby Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom i Jałmużna Wielkopostna. Caritas Polska organizuje także pomoc międzynarodową, czego przykładem było ostatnio wsparcie ofiar tsunami w Azji czy też głodujących dzieci w Afryce.
Ideę działalności charytatywnej i jej chrześcijańskie uzasadnienie Caritas Polska propaguje podczas Tygodni Miłosierdzia, organizowanych tradycyjnie na początku października. Czyni to w czasie szkoleń, konferencji i sympozjów, a także za pośrednictwem wydawnictw, czasopism i publikacji. Dobrze rozwija się ekumeniczna współpraca Caritas z jej bratnimi organizacjami w Kościele Prawosławnym i w Kościele Ewangelicko-Augsburskim.

Podziękowanie
Przy okazji 15-rocznicy odrodzenia się Caritas Konferencja Episkopatu Polski dziękuje osobom zaangażowanym w jej dzieło: pracownikom i wolontariuszom, a także tym wszystkim, którzy poza strukturami Caritas pełnią posługę charytatywną, a szczególnie zgromadzeniom zakonnym oraz stowarzyszeniom i organizacjom katolickim. Wyrażamy wdzięczność wszystkim dobroczyńcom, organizacjom i instytucjom życzliwym Caritas i współpracującym z nią, w tym mediom, za szeroką informację o charytatywnej działalności Kościoła rzymskokatolickiego. Osobne podziękowanie Konferencja Episkopatu kieruje do Polaków mieszkających poza Ojczyzną, którzy ofiarnie wspomagają Caritas.
Dzięki zaangażowaniu, poświęceniu i ofiarności wielu osób Caritas w Polsce szybko odbudowała swoje struktury i podjęła aktywną działalność. Wiele osób w spośród odbudowujących Caritas już nie żyje. Należał do nich ks. biskup Czesław Domin pierwszy dyrektor odradzającej się Caritas Polska.
Dziś Caritas jest postrzegana w Polsce jako nowoczesna, duża, reagująca szybko, budząca zaufanie i przyjazna człowiekowi organizacja charytatywna Kościoła katolickiego. Caritas pomaga cierpiącemu człowiekowi i aktywizuje osoby dotąd nie zaangażowane w tę działalność. Realizuje tym samym w sposób konkretny i praktyczny nakaz Chrystusowy miłości bliźniego.
Niech w następnych latach nadal towarzyszy Caritas w Polsce dynamizm w działaniu i chrześcijańska wrażliwość wobec człowieka w potrzebie!
Biskupi Polscy proszą o dalsze, zarówno materialne, jak i duchowe, wspieranie działalności Caritas, a także o osobiste włączenie się w działalność placówek i zespołów Caritas.

Abp Józef Michalik
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski

Komunikat do odczytania w niedzielę, 2 października 2005 r.